لوله‌های پلیمری لوله‌هایی می باشند که با کشف کردن خاصیت و مزیت های آن‌ها، امروزه در صنعت و تاسیسات ساختمانی مورد استفاده قرار گرفته اند. این لوله‌ها به دلیل موادی که در ساخت‌شان به کار رفته است، دارای خواص فیزیکی و شیمیایی بسیاری هستندکه توجه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را به خود جلب نموده است.
خواص لوله های پلیمری
پلیمرها جایگزین های خوبی برای لوله‌های فلزی می باشند که باعث خوردگی یا زنگ زدگی شده اند. این گونه لوله‌ها سبک و ارزان هستند و نصب کردن آن ها بسیار آسان است. البته علاوه بر مقاومت بالا در برابر خوردگی و ضربه می توانید موارد زیر را به عنوان خواص لوله های پلیمری نام ببرید:
- افت فشار کمتر
- انعطاف پذیری بالا
- نارسانای الکتریسیته
- خاصیت بهداشتی مانند مقاومت در برابر حملات میکروبیولوژی و رسوب‌پذیری بسیار اندک
لوله های پلمیری با وجود مزیت های بسیاری که دارند تحمل چندانی در مقابل دما و فشار ندارند و اشتعال‌پذیر می باشند که البته نسبت به خواص زیادی که دارا هستند همچنان در میان صنعت‌گران جز لوله‌های دارای محبوبیت به شمار رفته اند. برای رفع نمودن این محدودیت ها، در برخی از لوله‌ها ترکیبی از پلیمر و فلز به کار رفته اند که بر اساس نوع کاربری آن، خاصیتهای فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی لوله را معیین می‌کنند. به طور کلی، ساختار پلیمر از مولکول‌های آلی به نام منومر شکل آمده است و طول متوسط آن به درجه پلیمریزاسیون و یا تعداد واحد تکراری که در زنجیره پلیمر وجود داشته وابسته است. فرایند پلیمریزاسیون یا بسپارش فرایندی می باشد که در آن یک یا چند مونومر به پلیمر تبدیل می‌گردند. پلیمریزاسیون به دو صورت عمده افزایشی یا مرحله‌ای انجام می‌گردد. در نوع افزایشی تعدادی از مونومر یا واحدهای تکراری جمع گشته اند و مولکول پلیمر را به‌وجود می‌آورند. در نوع مرحله‌ای تعدادی مونومر با هم واکنش می دهند و پلیمرهای خطی را بوجود می‌آورند.
کاربرد و کارایی لوله پلیمری
رایج‌ترین و متعدد ترین کاربرد این لوله‌ها که احتمالا در زمین‌های کشاورزی و باغبانی به چشم‌تان خورده است، در سیستم‌های آبیاری و آبرسانی می باشد. همچنین در سیستم‌های تخلیه نمودن فاضلاب، توزیع کردن آب در باغبانی، کارخانجات، دامداری، پساب صنعتی و شیمیایی، صنعتی فرآوری مواد غذایی و... از لوله های پلیمری استفاده شده است. امروزه این لوله‌های پلیمری جایگزین لوله‌های گالوانیزه در تاسیسات آب و گرم و سرد شده اند.
انواع مختلف لوله پلیمری
اولین پلیمری که به بازار آمده است، نیترات سلولز نام گرفت. بعد از آن، نایلون، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی بوتیلن و پلیمرهای کریستال مایع به ترتیب در بازار ارائه شدند. از انواع متعدد لوله‌های پلیمری می‌توان لوله‌های زیر را نام برد:
- لوله پلی اتیلن (PE)
- لوله پی وی سی یا پلی وینیل کلراید (PVC)
- لوله پلی پروپیلن (PP)
- لوله پلی بوتیلن (PB)
معرفی لوله ها
لوله پلی اتیلن: از این گونه لوله، چن نوع لوله پلیمری پر مصرف ساخته شده است. یکی از انواع آن، لوله پلی اتیلن مشبک می باشد که با نماد اختصاری (PEX) شناخته شده هستند. به علت مقاومت و استحکام بالایی که در برابر حرارت و تحمل فشار دارند و نسبت به ضربه مقاومت خوبی دارند، از آن در سیستم‌های گرمایشی کف استفاده می‌گردد.
لوله پروپیلن: کاربرد و کارایی این نوع لوله، شبیه به لوله پی وی سی می باشد منتها مقاوم‌تر و کاربردی‌تر هستند و حداقل تا 50 سال عمر دارند. اتصالات متنوع و گوناگونی که از این نوع در بازار هستند، آن را تبدیل به یکی از محبوب‌ترین لوله‌ها در بازار جهانی کرده است. از انواع آن می‌توان به هموپلیمر، کوپلیمر ضربه‌ای و کوپلیمر اندام اشاره داشت.
لوله پی وی سی: اکثر این لوله‌ها به رنگ خاکستری یا سفید می باشند. بر خلاف دیگر لوله‌های پلیمری، این نوع قابل اشتعال و آتش گرفتن هستند و در دمای زیر صفر شکننده اند. البته اشتعال فقط در قسمتی که دچار اشتعال شده باقی می‌ماند و از بین می‌رود و به دیگر قسمت‌های لوله انتقال پیدا نمی کند. کیفیت این لوله‌ها تحت اثر نور شدید خورشید یا اشعه ماورای بنفش است و آسیب پذیرند. به این علت در لوله‌های آب گرم استفاده نمی‌شود. این لوله به دو دسته UPVC و CPVC تقسیم شده اند. در لوله‌های سی پی وی سی کلر بیشتری به کار گرفته شده است و مقاومت بیشتری دارا هستند.
لوله پلی بوتیلن: این نوع لوله جایگزین لوله کشی مسی می باشد و اغلب به رنگ خاکستری می باشد و جدار داخلی آن صاف است که از رسوب کردن آب جلوگیری می‌نماید. حداکثر قطر این لوله‌ها یک میلی‌متر می باشد. همانند لوله‌های پی وی سی در انتقال آب گرم از آن استفاده نمی‌شود و فقط برای حمل کردن آب سرد مورد استفاده قرار گرفته است.
